Οι Therion δεν επαναπαύονται σε τίποτα, και το αποδεικνύουν απερίφραστα εδώ και τρεις δεκαετίες. Φέτος μάλιστα, επιστρέφουν στις κλασικές τους πεπατημένες, έπειτα από διάφορα δισκογραφικά πειράματα μέσα από το 17o πόνημα τους, το "Leviathan". Ο ιθύνων νους και κιθαρίστας των Σουηδών, Christofer Johnsson, μίλησε στο Metal View με περίσσια όρεξη, ώστε να μας καθοδηγήσει σε όσα αφορούν τη νέα τους δουλειά, ενώ μεταξύ άλλων έθιξε τους προβληματισμούς του για το μέλλον αλλά και την αγάπη του για τις μουσικές του παρελθόντος με ομολογούμενη σθεναρότητα.
Η αλήθεια είναι πως ένα τέτοιο έργο το είχα πάρα πολύ καιρό στο μυαλό μου και αφότου το έκανα, μετά το "Beloved Antichrist" ένιωθα κάπως κενός. Δε μου είχαν μείνει άλλα όνειρα και νόμιζα πως τα είχα κάνει όλα. Κάποια στιγμή είχα μια κουβέντα με τον Thomas Vikstrom, τον τραγουδιστή μας, και ανακάλυψα πως υπάρχει όντως κάτι που δεν έχω κάνει. Όλα αυτά τα χρόνια λειτουργούσαμε όπως οι Therion ήθελαν, ούτε με βάση τη δισκογραφική μας εταιρεία, ούτε με βάση τις μόδες ούτε με βάση τους fans, μόνο με αυτό που υπήρχε στο μυαλό της μπάντας. Το επακόλουθο ήταν να έχουμε τα πάνω και τα κάτω μας σαν ένα rollercoaster χαχα, αλλά αυτοί είμαστε. Έτσι κάτι που πραγματικά αποτέλεσε μια ευχάριστη πρόκληση ήταν ο νέος δίσκος και ό,τι αυτός θα φέρει στην πορεία. Φαινομενικά είναι ένας εύκολος δίσκος, στο κλασικό μας στυλ με "χιτάκια" αλλά πήραμε την ατμόσφαιρα από όλη μας την πορεία για να ενωθεί και να βγει κάτι νέο. Στην αρχή νιώθαμε πως δεν ήταν αυτό που θέλαμε και δυσκολευτήκαμε, αλλά από ένα σημείο και μετά όλα εκτοξεύθηκαν και γράψαμε γύρω στα 40 κομμάτια από τα οποία τα 34-35 όντως μας άρεσαν πολύ. Έτσι είπαμε να κατευθυνθούμε λίγο παραπέρα. Το τωρινό "Leviathan" είναι το πρώτο μέρος της τριλογίας που ανοίγεται, και είναι πιο χτυπητό και επικό, το δεύτερο μέρος θα είναι πιο σκοτεινό και μελαγχολικό και το τρίτο πιο περιπετειώδες με progressive στοιχεία. Ακούγονται διαφορετικά μεταξύ τους αλλά θα υπάρχει μια κοινή γραμμή μέσα τους στο heavy στοιχείο. Ήδη έχουμε ξεκινήσει να δουλεύουμε το δεύτερο μέρος του "Leviathan" και ίσως να το έχουμε έτοιμο του χρόνου μιας και η πανδημία δε βλέπω ούτε φέτος να μας δίνει ευκαιρία να περιοδεύσουμε. Έτσι θα συνεχίσουμε τις διαδικασίες της ηχογράφησης για τα επόμενα. Όταν όλα τα κομμάτια της τριλογίας μπουν σε σειρά νομίζω πως η πλειοψηφία του κόσμου θα δει τη συνοχή που δημιουργείται από το ένα άλμπουμ στο άλλο.
-Οπότε να φανταστώ αυτό το φαινομενικά χτυπητό και ευκολοχώνευτο πρώτο μέρος του "Leviathan", είναι και η πρώτη γεύση για τη συνέχεια;
Είναι κάτι που θα σε βάλει στον κόσμο του "Leviatan" αλλά σταδιακά θα ξεκινούν οι διαφορές. Δε θα είναι κάτι τελείως ξένο, θα υπάρχουν ομοιότητες, αλλά εδώ που τα λέμε πολλές φορές οι Therion έχουν λειτουργήσει σαν να είναι πολλά διαφορετικά συγκροτήματα μεταξύ τους, κάτι που άλλες μπάντες δεν κάνουν. Για παράδειγμα στο "Lemuria" θα δεις μια διαφορετική κατεύθυνση από την τωρινή με μπαλάντες, κιθάρες στο στυλ των Voivod, rock επιρροές κτλ. Αυτό που εννοώ είναι ότι δε θα ακουγόμαστε τόσο διαφορετικοί στη συνέχεια, αλλά θα σκάψουμε σε άλλα μονοπάτια ώστε να δοθεί έμφαση και στην λεπτομέρεια. Το "Leviathan" είναι ο πρώτος μας κανονικός δίσκος όπως ο κόσμος μας ξέρει έπειτα από μια δεκαετία, και διάβαζα κάποιες κριτικές που έλεγαν ότι είναι ο δίσκος με την περισσότερη ποικιλία στον ήχο και σκεφτόμουν "καλά δεν έχουν ξανακούσει τη μουσική των Therion αυτοί;" χαχα.
-Γενικά νιώθω πως έπειτα από μια δεκαετία πήρατε την ωριμότητα σας με την επιτυχία του "Lemuria" ή του "Gothic Kabbalah" ή ακόμα και του "Theli" και τα προσαρμόσατε σε αυτό που είναι οι Therion το 2021, συμφωνείς;
Χαίρομαι για αυτό που λες, και αν όντως βγαίνει προς τα έξω είναι ακόμα καλύτερο. Όπως είπα αναμίξαμε τις αισθήσεις άλλων δίσκων μεταξύ τους, και ίσως τελικά να πέτυχε. Αυτή η ποικιλία είναι οι Therion. Τώρα περιμένουμε και τη γνώμη των οπαδών μόλις κυκλοφορήσει επίσημα ο δίσκος αλλά για την πλειοψηφία των δημοσιογράφων ο δίσκος τους βρίσκει σύμφωνους και θετικούς. Έχει πολύ καλή ανταπόκριση.
- Το όνομα των Therion συναντάται στο Βιβλίο της Αποκάλυψης στην Καινή Διαθήκη ενώ το Leviathan είναι ένα θηρίο της Παλαιάς Διαθήκης. Αυτό προέκυψε τυχαία ή ήταν κάποιο παιχνίδι αντιθέσεων στο μυαλό σου;
Πολύ καλή παρατήρηση. Η αλήθεια είναι πως το παλιό κάπως έρχεται μέσα σε κάτι νέο. Παρόλα αυτά όμως το "Leviathan" είναι ένας τίτλος που είχα στο μυαλό μου εδώ και πολλά χρόνια. Σκεφτόμουν μετά την κυκλοφορία του "Vovin", γύρω στο 1999 τον δίσκο μας να τον ονομάσω "Leviathan" ως κάτι πολύ δυνατό και πομπώδες, αλλά 20 και πλέον χρόνια μετά, η σκέψη μου για το "Leviathan" είναι πιο διαφορετική και ώριμη. Μου άρεσε σαν όνομα και μετά από τις επεξεργασίες που έγιναν ο τίτλος ήταν ίσως πιο κατάλληλος για τώρα.
Η θρησκεία είναι κομμάτι μιας κουλτούρας. Δε θεωρώ βέβαια πως ο Χριστιανισμός έχει περισσότερο ενδιαφέρον σε σχέση με κάποια άλλη θρησκεία. Εννοώ πως μεγάλωσα σε μια Χριστιανική χώρα αλλά η Σουηδία γενικά είναι πιο ουδέτερη και με φάσμα πολιτισμών, οπότε πρακτικά δεν επηρεάστηκα από τις αρχές της θρησκείας και μεγάλωσα πιο ελεύθερος. Αυτό με βοήθησε για να δω πιο ανοιχτά και όποτε εγώ ήθελα τις ιστορίες που υπάρχουν μέσα και να τις διαβάσω. Ξέρω τις ιστορίες κάπως καλύτερα σε σχέση με άλλων λαών. Η Βίβλος βέβαια έχει για εμένα το ίδιο ενδιαφέρον με τις Βέδες του Ινδουισμού για παράδειγμα, αλλά και τρομερούς μύθους που ταιριάζουν με την αισθητική που θέλω. Κάθε πολιτισμός έχει ένα ξεχωριστό ενδιαφέρον. Γενικά η Ανατολή φημίζεται για τον αποκρυφισμό των θρησκειών της, και ειδικά προς την Άπω Ανατολή, μάλιστα είναι η πρώτη φορά που καταπιάνομαι με κάτι τέτοιο μιας και πέρα της Βίβλου, υπάρχει το "Ten Courts Of Diyu" που είναι σαν τα δέκα στάδια της Κόλασης για τους Βουδιστές. Μουσικά επίσης ενσωματώσαμε τη μυστηριακή αύρα της Μέσης Ανατολής μαζί με κάποια δυσαρμονικά Κινέζικα όργανα, που για πολλούς θα μπορούσε να μοιάζει με "τσιρκο" στο metal, αλλά σε τελική ανάλυση ταιριάζει τέλεια με αυτό που πρεσβεύουν και προβάλλουν οι Therion.
-Επίσης μουσικά πέρα από το μυστήριο υπάρχουν κι άλλα στοιχεία, όπως κάποια ζωηρά 80s hard rock. Πόσο εύκολο ή δύσκολο ήταν κάτι τέτοιο για εσάς μέσα στο γενικό κλίμα του άλμπουμ;
Ήταν πραγματικά πανεύκολο μιας και μεγαλώσαμε στα 80s. Προσωπικά μεγάλωσα ακούγοντας όλες αυτές τις σπουδαίες metal μπάντες των 80s, όπως Iron Maiden, Αccept, Judas Priest, WASP. Έχουμε ξαναχρησιμοποιήσει 80s στοιχεία στη μουσική μας, αλλά εδώ ίσως έγιναν πιο ανοιχτά και ξέρεις τις περισσότερες φορές ήταν τυχαίο. Δε δυσκολεύτηκα καθόλου για αυτό και ταίριαξε με το σύνολο του δίσκου. Μάλιστα νιώθω αυτό το στοιχείο τώρα στο ""The Leaf On The Oak Of Far", στο "El Primer Sol" αλλά κυρίως στο αγαπημένο μου "Great Marquis Of Hell" που νιώθω σαν να βγήκε από τους Mercyful Fate χαχα.
-Ένας guest που πραγματικά μου κέντρισε το ενδιαφέρον στο άλμπουμ και δεν είχες ξανασυνεργαστεί είναι ο Marko Hietala ο οποίος είναι κι ο πιο κατάλληλος για ένα κομμάτι σχετικά με τον Φιλανδικό "Kάτω Κόσμο", το "Tuonela". Πώς προέκυψε αυτή η συνεργασία; Ήταν η η πρώτη σου επιλογή;
Βασικά δεν ήταν η πρώτη επιλογή, αλλά ο πρώτος αναπληρωματικός κατά κάποιον τρόπο. Έγραψα το κομμάτι και είχαμε κάνει ένα demo για αυτό το με τον Thomas. Έψαχνα μια φωνή σαν του David Wayne από τους Metal Church, αλλά συνειδητοποίησα πως ο ίδιος είναι νεκρός εδώ και χρόνια. Κάπως έτσι, ψάχνοντας πάλι κοντά στο ύφος των 80s και ψάχνοντας στη συλλογή μυ θυμήθηκα που είχα ακούσει πρώτη φορά τη φωνή του Marko από ένα άλμπουμ των Tarot στα μέσα του 1980. Για εμένα έχει μία από τις πιο εκφραστικές και μελωδικές Βορειοευρωπαϊκές φωνές στο heavy metal, αλλά προφανώς έγινε πιο γνωστός τα τελευταία χρόνια μέσω των Nightwish. Ήταν πολύ ταιριαστός σε αυτό που ήθελα, αν και πιο λυρικός, μα ταυτόχρονα τόσο χαρακτηριστικός οπότε ήρθε και έδεσε με ό,τι είχα στο μυαλό μου. Πολύ καλός μπασίστας αλλά ακόμα πιο καλός και τρομερός τραγουδιστής.
-Ήξερες ή περίμενες για την αποχώρησή του από τους Nightwish πρόσφατα;
Όχι, εξεπλάγην όπως όλοι μόλις το έμαθα. Η αλήθεια είναι πως δεν τον γνωρίζω πολύ καλά, έχουμε συναντηθεί 1-2 φορές, και είχαμε αράξει παρέα πριν κάποια χρόνια στο 70.000 Tons Of Metal. Μετά τη συνεργασία μας, που φάνηκε σαν αστραπή αυτό που έγινε και μάλιστα τόσο πρόσφατα. Γενικά καταλαβαίνω τη θέση του όσο κι αν δεν το περίμενα, αλλά βλέπω πως πραγματικά ήταν δύσκολα τα πράγματα για αυτόν. Δεν κρίνω τις αποφάσεις κανενός και σέβομαι απόλυτα όσα είπε και όσα περνάει.
-Διάβασα πως τα μέρη του δίσκου ηχογραφήθηκαν σε εννιά διαφορετικές χώρες. Πόσο μεγάλη πρόκληση ήταν αυτή για εσάς και μάλιστα χωρίς να βρίσκεσαι ο ίδιος εκεί;
Έγινε αυτό γιατί δεν είχαμε άλλη επιλογή. Οι πτήσεις είχαν απαγορευτεί και πραγματικά δε μπορούσα να κάνω τίποτα. Τη χορωδία μάλιστα ήθελα να την κατευθύνω ο ίδιος και να την ηχογραφήσουμε μαζί αφού εκείνη την περίοδο στο Ισραήλ όπου κατάγονται τα άτομα, δεν είχε απαγορεύσεις, αλλά δε μπορούσε να γίνει όταν στα περισσότερα μέρη επιτρέπονταν μόνο τρία άτομα κι εμείς ήμασταν οι τριπλάσιοι. Τουλάχιστον αφού είχα συνεργαστεί ξανά με τους ίδιους ανθρώπους μπορούσα να τους εμπιστευτώ χωρίς αμφιβολία, το ίδιο και τη Noa Gruman. Από εκεί και πέρα ο Thomas και η Rosa είναι πραγματικοί επαγγελματίες και ήξεραν τι έπρεπε να κάνουν, το ίδιο και ο Marko που είχαμε συζητήσει το πλάνο και ήξερε πως να λειτουργήσει, και φυσικά όλα τα υπόλοιπα μέλη ήξεραν επίσης πως να δουλέψουν, είχαμε επικοινωνία. Εννοείται ήταν μια πρόκληση, αλλά ήταν σαν ένα νόμισμα με δύο πλευρές. Από τη μία δε μπορούσα να τους κατευθύνω ο ίδιος και κανένας δε μπορούσε να έρθει στο δικό μου studio να ηχογραφήσουμε μαζί, οπότε για την μπάντα το εγχείρημα αυτό γινόταν εμφανώς πιο δαπανηρό, νοικιάζοντας χώρους, ειδικά με τις εργατοώρες που θα χρειαζόταν ο καθένας. Από την άλλη όμως ο ίδιος ήμουν πιο ξεκούραστος γιατί μου έστελναν μόνο τα αποτελέσματα των ηχογραφήσεων και τα έχτιζα σαν παζλ και το σημαντικότερο όλων, ο καθένας βρισκόταν στη χώρα του οπότε ηχογραφούσαν όλοι μαζί σε διαφορετικά σημεία και δε χρειαζόταν να περιμένει ο καθένας τη σειρά του στο δικό μου studio. Έτσι μπορούσα να επικεντρωθώ περισσότερο στη συνθετική διαδικασία της συνέχειας χωρίς μεγάλες αποσπάσεις. Για αυτό μάλιστα δε σταματήσαμε και κυκλοφορήσαμε το δίσκο μέσα στην πανδημία. Παλαιότερα με έπιανε πονοκέφαλος με όλες τις ηχογραφήσεις που αναλάμβανα, και σταματούσα για περίπου δύο χρόνια. Σκέψου πόσο κουρασμένος και εξαντλημένος ήμουν μετά τις ηχογραφήσεις του "Beloved Antichrist", ενώ τώρα πραγματικά ένιωσα πιο φρεσκαρισμένος και ανανεωμένος. Νιώθω γεμάτος έμπνευση και τελείως αναζωογονημένος για τη συνέχεια. Ίσως η υπερβολική μου υπευθυνότητα να με κούραζε, και να με στερούσε από δημιουργικότητα, αλλά τελικά με εξέπληξε το αποτέλεσμα, αν και θα ήθελα διαφορετική ίσως την παραγωγή. Τώρα πολλά από τα μέλη της μπάντας θέλουν να συνεχίσουμε να ηχογραφούμε κατά αυτόν τον τρόπο, για τους υπόλοιπους μάλλον θα ταξιδεύουμε.
-Φέτος συμπληρώνονται 30 χρόνια από το πρώτο σας άλμπουμ "Of Darkness..." το οποίο είναι ένας αμιγώς death metal δίσκος, καθώς και 25 χρόνια από το "Theli" το οποίο σας έβαλε κάπως στο ύφος του σήμερα. Πόσο δύσκολο ήταν να ξεφύγετε από το ακραίο στοιχείο και να πάτε σε πιο κλασικές και συμφωνικές κατευθύνσεις; Πόσο μακρινό σου φαίνεται σήμερα;
Η αλήθεια είναι πως οι Τherion ήταν πάντα ένα συγκρότημα που πειραματιζόταν, κι όλα ξεκίνησαν από το 1987, σχεδόν τριάμισι δεκαετίες πριν. Ανήκαμε στην πρώτη γενιά του Σουηδικού death metal, όχι σαν πρωτοπόροι, αλλά σίγουρα σαν τους πρωτόγονους του ήχου και τότε τα πράγματα ήταν πολύ συντηρητικά τόσο εντός όσο και εκτός του metal. Αν ακούσεις τον πρώτο μας δίσκο θα καταλάβεις πόσο αυθεντικό είναι, κι έχει 2 κομμάτια με πλήκτρα, κάτι πολύ καινοτόμο. Αυτό θέλαμε να κρατήσουμε μάλιστα. Το "Of Darkness..." είναι μια συλλογή κομματιών που έγραψα γύρω στα 14-15 και στη συνέχεια από δίσκο σε δίσκο άλλαζα κάπως τις κατευθύνσεις μου. Μιλάμε για εποχές που στα 80s υπήρχε ένα γενικό μίσος προς το heavy metal, γιατί "έκανε κακό στη νεολαία" κάτι που μας ωθούσε να το γουστάρουμε περισσότερο. Αν φορούσες στο σχολείο μπλούζα WASP μπορούσες να φας και αποβολή, για αυτό θεωρούσαμε πολύ cool να έχεις μπλουζάκι τους χαχα. Μεγαλώνοντας δούλευα κι άλλο στη σύνθεση, και συνέχισα να γίνομαι πιο μελωδικός, να προσθέτω καθαρά φωνητικά, πολλά περισσότερα πλήκτρα, αν και πολλοί το έκριναν. Όταν πρωτοχρησιμοποίησα πλήκτρα και μεσανατολικές μελωδίες κάποιοι έλεγαν πως αυτά είναι για τους "καμηλογαμιάδες" και τους φλώρους. Πολλοί ρωτούσαν γιατί δεν άλλαζα όνομα στη μπάντα αλλά δε μπορούσαν να καταλάβουν την εξέλιξη. Είναι αδιανόητο να αντιληφθείς στις μέρες μας πόσο δύσκολοι ήταν οι πειραματισμοί παλαιότερα για μια μπάντα. Οι πρώτοι που έφεραν τα πλήκτρα στο death metal ήταν οι Nocturnus και ήταν κάτι τρελό, ενώ τώρα όλες οι "μοχθηρές black metal μπάντες" βάζουν πλήκτρα και θεωρείται λογικό. Στα 80s όταν οι Iron Maiden κυκλοφόρησαν το "Powerslave" και οι φίλοι μου έλεγαν "γιατί βάζουν πλήκτρα;"...ξέρω γω; Μάλλον γιατί τους αρέσει και έτσι θα έπρεπε να είναι ο δίσκος. Eπίσης καλλιτέχνες όπως ο Dio για ένα διάστημα τους πληκτράδες τους είχαν πίσω από τη σκηνή. Μπορεί αυτά να φαίνονται αστεία σήμερα, αλλά χρειάστηκε πληθώρα συγκροτημάτων να καθιερώσει κάποια πράγματα για να φανούν νορμάλ. Οι εποχές αλλάζουν όμως. Όσον αφορά το "Theli" ήταν ένας δίσκος που ήρθε κυριολεκτικά στο μεταίχμιο της μπάντας, ήταν ορόσημο για την πορεία, μας έκανε να νιώσουμε μεγάλη μπάντα. Αν είχαμε περισσότερα λεφτά θα βάζαμε και χορωδία και θα καλυτερεύαμε στοιχεία της παραγωγής, αλλά έτσι όπως είναι αξίζει. Ήταν μεγάλη απόφαση για την αλλαγή της μπάντας.
Όχι καθόλου, δε μου αρέσει. Επίσης είμαστε μια μπάντα που βρίσκεται σε διαφορετικά σημεία του κόσμου, δε μπορεί να γίνει και να θέλαμε, αν και γενικά μου φαίνεται άβολο να παίζεις μόνος με μια κάμερα χωμένη στη μούρη. Δεν κατηγορώ τις μπάντες που το κάνουν, ειδικά αν μένουν στην ίδια περιοχή, αλλά δε νιώθω τη θέληση και την ανάγκη προσωπικά. Επίσης τέτοιες κινήσεις είναι τυρί για τις βλακώδεις πολιτικές που θέλουν να επιβάλλουν αυστηρότερα μέτρα. Πιστεύω στον ιό, την μεταδοτικότητα και τον κίνδυνο που υπάρχει, αλλά περισσότερο με τρομάζει που τα κράτη εκμεταλλέυονται την επικινδυνότητα της πανδημίας και τον φόβο του κόσμου. Όσο περισσότερο γίνεσαι υποχείριο των συνθηκών, τόσο καλύτερα για αυτούς, που περνούν τους νόμους που θέλουν, σε πολλές χώρες φυλακίζουν κόσμο απλά για το τι λένε στα social media κτλ. Ο ιός γίνεται βοήθημα για τέτοιες καταχρήσεις, εσύ είσαι από την Ελλάδα, το λίκνο της Δημοκρατίας, και σας την έχουν κατακρεουργήσει τόσες φορές. Το ίδιο γίνεται σταδιακά και στον υπόλοιπο κόσμο. Πλέον όσο περισσότερο λειτουργούν τα πράγματα στα δεδομένα της πανδημικής κατάστασης, τόσο συνηθίζουμε στην έλλειψη ελευθερίας. Είναι παράλογο, αλλά μοιάζει σαν κυνήγι μαγισσών στην τελική.
- Σε ευχαριστώ Christofer για τη συνέντευξη, ο επίλογος είναι δικός σου...
Σε ευχαριστώ και εγώ για τον χρόνο και το ενδιαφέρον σου Γιάννη. Αργά ή γρήγορα θα τα ξαναπούμε στον δρόμο και ελπίζω να ξαναβρεθούμε στην Ελλάδα!
Γιάννης Χαρτζανιώτης
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου