Η Liv Kristine είναι μια εξέχουσα προσωπικότητα στο metal στερέωμα των τελευταίων δεκαετιών. Με μια λαμπρή πορεία πλάι σε ιστορικά συγκροτήματα όπως οι Theatre Of Tragedy, ακόμα και οι Leaves' Eyes, έδειξε πως το έρεβος και η δραματικότητα κρύβουν τόση ομορφιά. Σαν σόλο τραγουδίστρια, για χρόνια προτίμησε έναν διαφορετικό δρόμο, αλλά ο σκοτεινός ρομαντισμός εμφανίστηκε ξανά στο έβδομό της άλμπουμ, "Amor Vincit Omnia". Για αυτή τη δουλειά, αλλά και τα 30 χρόνια από το ντεμπούτο της στη σκηνή, μίλησε η ίδια στο Metal View.
-Αρχικά, βλέπω ένα αρκετά σκοτεινό άλμπουμ για τα δεδομένα σου ως σόλο καλλιτέχνις. Πώς προέκυψε αυτό στο "Amor Vincit Omnia";
Είχα περισσότερα σκοτεινά και γοτθικά στοιχεία με τα άλλα μου συγκροτήματα, με τους Theatre of Tragedy και τους Leaves' Eyes και κυκλοφορώ σόλο άλμπουμ από το Deus Ex Machina το 1998, το οποίο ήταν φωτεινό, αν και οι στίχοι ήταν, ξέρεις, για πολύ ειλικρινή, βαθιά πράγματα και θέματα. Θα έλεγα ότι τα σόλο άλμπουμ μου ίσως να μην ήταν τόσο σκοτεινά στο ύφος, αλλά είχαν τα πιο σκοτεινά θέματα και, θα έλεγα πιο υπαρξιακά, γκρίζα ζητήματα. Και είναι όπως λέω στο τραγούδι The 12th of February, στις τελευταίες προτάσεις, «είναι το σκοτάδι που ολοκληρώνει τον αληθινό μου εαυτό». Κι ήταν μια αποκάλυψη για μένα να δω τώρα πού με έχουν οδηγήσει τα σόλο άλμπουμ μου, όπως και το μονοπάτι της ζωής μου και οι εμπειρίες μου. Έτσι, κάθε σόλο άλμπουμ ήταν σαν ένα κεφάλαιο στη ζωή μου. Και τώρα έχω ένα πολύ σκοτεινό σόλο άλμπουμ. Έχω κυκλοφορήσει ένα πολύ σκοτεινό σόλο άλμπουμ. Αλλά τα θέματα είναι ίσως πιο φωτεινά απ’ ό,τι σε άλλα σόλο άλμπουμ, γιατί τώρα το Amor Vincit Omnia είναι για την αγάπη.
-Νομίζω ότι κάθε άλμπουμ σου έχει την ίδια βάση και ταυτότητα — αυτή είναι η φωνή σου, ο τρόπος που τραγουδάς, αλλά από την άλλη, έχει και μια διαφορετική προσέγγιση. Οπότε, ποιο κομμάτι της ψυχής της Liv Kristine βλέπουμε τώρα;
Λοιπόν, νομίζω ότι όλοι το έχουμε αυτό. Έχουμε το σκοτάδι μέσα στην ψυχή μας και έχουμε και το φως μέσα στην ψυχή μας. Είναι σαν το Γιν Γιανγκ. Μερικές φορές υπάρχει περισσότερο Γιανγκ και μερικές φορές περισσότερο Γιν. Αλλά πραγματικά αρχίζεις να το καταλαβαίνεις και να το τιμάς όταν κοιτάξεις μέσα στην ψυχή σου και δεις το σκοτάδι. Πας μέσα στην ψυχή σου και βλέπεις τι υπάρχει εκεί. Και μερικές φορές μπορεί να είναι πραγματικά δύσκολο να μπεις εκεί, γιατί ίσως έχεις περάσει πολλά σκληρά πράγματα, επικίνδυνες καταστάσεις. Ίσως σε θέματα υγείας — ψυχικής και σωματικής — να έχεις περάσει πολλά. Κάποιοι από εμάς έχουν βιώσει πόλεμο, κάποιοι έχουν βιώσει κακοποίηση. Όλα αυτά τα πράγματα είναι μέσα σου. Και αν θέλεις να νιώσεις πιο ανάλαφρα, αν θέλεις να νιώσεις ότι αυτό δεν σε απειλεί πια, δεν σου προκαλεί φόβο, επειδή στην πραγματικότητα ανήκει στο παρελθόν... Είναι κάτι που συνέβη.
-Λοιπόν, πώς αποφάσισες αυτόν τον τίτλο, μιας και αποτελεί ρητό του Βιργίλιου και πίνακας του Καραβάτζιο; Πιστεύεις ότι άλλες μορφές λογοτεχνίας ή τέχνης επηρεάζουν τη μουσική σου;
Θα έλεγα, πρώτα πίσω στον τίτλο. Όταν άκουσα το τραγούδι, ο Sascha, ο κιθαρίστας μου, μου έστειλε την ορχηστρική εκδοχή. Και μπήκα στο στούντιο που έχω στο σπίτι μου και ηχογράφησα τα φωνητικά και κατάλαβα ότι χρειάζομαι growlings εδώ, σκοτεινά, βαθιά φωνητικά.
Και τα ηχογράφησα εγώ η ίδια. Και σκέφτηκα, καλά, αυτό μάλλον δεν θα φαίνεται πολύ ωραίο πάνω στη σκηνή. Πιθανότατα δεν είναι αυτό που περιμένει ο κόσμος. Οπότε πήρα τηλέφωνο τον σύζυγό μου και του είπα, μπορείς να το κάνεις, Michael; Και είπε, φυσικά, άσε με να το δοκιμάσω. Δεν το είχε ξανακάνει ποτέ και το έκανε και ήταν τέλειο. Και σκέφτηκα, οκ, επιστρέψαμε στο "beauty and the beast" στυλ που είχα καιρό να κάνω. Φέραμε μια πολικότητα, στο φως και το σκοτάδι, στα growls και το σοπράνο, σε όλα τα αντίθετα, όπως η αγάπη. Και σκέφτηκα, ουάου, οκ, οπότε χρειάζομαι έναν τίτλο που θα μπορούσε να χαραχτεί σε ένα δέντρο ή να γραφτεί πάνω σε πέτρα. Και αυτό για μένα είναι τα λατινικά. Αγαπώ τις παλιές γλώσσες όπως τα λατινικά., όπως αγαπώ επίσης τα παλιά αγγλικά. Λατρεύω τις παλιές Σκανδιναβικές γλώσσες. Και λατρεύω τη λογοτεχνία του Μεσαίωνα. Την αγαπώ πολύ. Μαζεύω στοιχεία από γλώσσες, πολιτισμούς και λαούς που λατρεύω, από εκεί και προσπαθώ να τα μεταφράσω. Και τις περισσότερες φορές αυτό ομορφαίνει το μήνυμα που θέλω να περάσω. Μου αρέσουν τα πάντα γύρω από τις λέξεις και τη γλώσσα. Αυτό ήταν πάντα ένα πάθος για μένα. Αυτό σπούδασα κιόλας. Οπότε όταν έχω ένα μήνυμα, όπως στο Amor Vincit Omnia, πρέπει να βρω το σωστό συναίσθημα της γλώσσας και πρέπει να βρω τις σωστές μελωδίες. Οπότε, είναι πολύ συναρπαστικό. Όλα αυτά είναι πράγματα με τα οποία είμαι ερωτευμένη, όταν ξεκίνησαν οι Theatre of Tragedy στις αρχές της δεκαετίας του '90, ήμασταν φοιτητές. Διαβάζαμε Σαίξπηρ, Έντγκαρ Άλαν Πόε, Έμερσον, τα παλιά ελληνικά κείμενα και τα λατινικά, από τότε υπήρχε η επιρροή σε αυτά. Έπαιξε σημαντικό ρόλο στους στίχους των Theatre of Tragedy. Οπότε, ήταν πάντα εκεί για εμένα Όλα αυτά για μένα ένας υπέροχος τρόπος να εκφραστώ καλλιτεχνικά.
-Οπότε, με βάση αυτά που μου λες, πιστεύεις ότι η αγάπη είναι η απάντηση σε όλα τα κακά ή τα δύσκολα στο τέλος της ημέρας;
Η αγάπη είναι μάλλον το πιο δύσκολο πράγμα να κατανοήσει κανείς. Αλλά είναι αλήθεια. Η αγάπη κατακτά τα πάντα. Ναι, ναι! Ακόμα και ο παππούς μου λίγο πριν πεθάνει, μου είπε ότι στο τέλος του σκοτεινού τούνελ υπήρχε φως. Και ένιωσε ότι υπήρχε ατελείωτη αγάπη. Ήταν αγάπη και φως και ομορφιά, όλα μέσα σε μία "φούσκα". Μου είπε, ακόμα και όταν η ζωή τελειώνει, δεν έχει σημασία πόσος πόνος υπήρξε, πάντα υπάρχει αγάπη και φως στο τέλος.
-Νιώθω πως οι σόλο δουλειές σου έχουν ένα κομμάτι της προσωπικότητάς σου, όχι μόνο μουσική. Είναι κάτι που το αναλύεις μέχρι να το κυκλοφορήσεις ή σου βγαίνει φυσικά;
Πραγματικά, κάθε ήχος που ακούς σε κάθε σόλο άλμπουμ είναι ο ήχος της ζωής μου. Υπάρχουν soundtracks, αλλά πιστεύω πως μπορείς να έχεις και "live tracks", τα ζωντανά αποσπάσματα της ζωής σου, με κάποιον τρόπο. Οπότε κάθε σόλο άλμπουμ αντικατοπτρίζει πραγματικά την εποχή μου, το κεφάλαιο της ζωής μου, την εμπειρία μου. Δεν έχει να κάνει με ανάλυση ή κάτι τέτοιο.
Μου βγαίνει φυσικά, είναι αλήθεια. Έχω βρεθεί σε σύγκρουση με τον τρόπο που λειτουργεί η μουσική βιομηχανία. Αυτός δεν είναι ο κόσμος μου, καθόλου. Και το έχω ζήσει αρκετές φορές: άνθρωποι με πολλά χρήματα στον χώρο της μουσικής έρχονται και σου λένε τι πρέπει να κάνεις για να μπεις στα charts και πώς πρέπει να δείχνεις για να είσαι "σέξι". Αυτό δεν λειτουργεί με εμένα. Οπότε, ήμουν τόσο χαρούμενη όταν ο τωρινός μου σύζυγος, ο Michael, είπε το 2020: "Ας πάρουμε πίσω τα δικαιώματά μας". Όλα όσα έχω δημιουργήσει, έχω παράγει και έχω κυκλοφορήσει — γιατί είναι και τόσο προσωπικά. Το βλέπω σαν μπόνους το να πουλάς πολλούς δίσκους. Είναι ένα μπόνους, αλλά ειλικρινά, θα ανέβαινα στη σκηνή να τραγουδήσω και να παίξω με την μπάντα μου ακόμα κι αν υπήρχε μόνο ένα άτομο στο μαγαζί. Για μένα δεν έχει σημασία το πόσοι ή το πόσο συχνά. Σημασία έχει το ίδιο το μήνυμα. Οπότε δεν σχεδιάζω τι θα προκύψει. Ποτέ δεν το σχεδιάζω. Και πραγματικά δεν μου αρέσει όταν κάποιος έρχεται και λέει "εγώ σε πλήρωσα, άρα πρέπει να κάνεις αυτό που σου λέω". Εδώ και πολλά χρόνια αυτό δε δουλεύει σε εμένα, δεν το γουστάρω, το έχω ζήσει. Πλέον αν συμβεί κάτι τέτοιο, απλά φεύγω.
-Στο νέο σου άλμπουμ, μεταξύ άλλων, για πρώτη φορά βλέπω κάποια έντονα στοιχεία του παρελθόντος σου, αλλά και πράγματα από Anathema, από παλιούς Katatonia. Αποτελούν επιρροές σου; Το έχεις δει στη μουσική σου;
Ω, αυτό είναι υπέροχο! Είναι υπέροχο γιατί αγαπώ αυτές τις μπάντες, αλλά δεν το σχεδιάζω πάντως είναι τιμή για μένα γιατί αγαπώ αυτές τις μπάντες. Και ναι, πιστεύω κι εγώ ότι βρίσκει κανείς όλα όσα έχω κάνει μέχρι τώρα στην καριέρα μου και σε αυτό το άλμπουμ. Και είναι όμορφο, έτσι; Γιατί του χρόνου κλείνω τα 50. Είμαι στη μέση της ζωής μου, γιατί σκοπεύω να ζήσω άλλα 50 χρόνια, χαχα.
Έχω, λοιπόν, 50 χρόνια μέχρι να γίνω 100. Οπότε, το να βρίσκομαι στη μέση της ζωής μου και να έχω κυκλοφορήσει αυτό το άλμπουμ, το νιώθω σαν ένα ορόσημο. Είναι ορόσημο, ναι. Ερωτεύτηκα τους Anathema στις αρχές των 90s με το Serenades. Και ακούγαμε Paradise Lost πολύεκείνη την εποχή και εγώ άκουγα Black Sabbath από τότε που ήμουν μικρό κορίτσι. γιατί οι γονείς μου άκουγαν Black Sabbath και Pink Floyd και όλα αυτά. Φυσικά, τα λατρεύω όλα. Κι εκεί είναι που "κατάγομαι" μουσικά.
-Επίσης, μπορώ να διακρίνω κάποια στοιχεία από τα πρώτα άλμπουμ των Theatre of Tragedy. Πιστεύεις ότι η φήμη και η ιστορία σου με αυτούς εξακολουθεί να υπάρχει στη μουσική σου;
Ω, ναι, σίγουρα. Και κάθε φορά που βρίσκομαι στη Νορβηγία, συναντιέμαι με κάποια από τα παιδιά και πίνουμε δύο-τρεις μπύρες και μιλάμε για τις παλιές εποχές. Και κάθε φορά μιλάμε για επανένωση, κάθε φορά. Αλλά μετά πάντα υπάρχει "ναι, αλλά δεν μπορούμε να το κάνουμε λόγω αυτού ή του άλλου"... Οπότε ξέρεις, παραμένουμε πολύ, πολύ καλοί φίλοι. Και θα έχει πλάκα τώρα που θα μετακομίσουμε — εγώ, ο Michael και η οικογένειά μας — πίσω στη Νορβηγία, στο Σταβάνγκερ, τον Ιούλιο. Θα συναντιόμαστε πιο συχνά και θα μιλάμε για όλα αυτά. Ή ίσως να μην τα συζητάμε πια. Ποιος ξέρει; Αλλά υπάρχει κάτι που μας συνδέει ακόμα.
-Φέτος συμπληρώνει και 30 χρόνια το ντεμπούτο σας...
Ναι, θεέ μου. Κάτι σπουδαίο συνέβη τότε, κάτι που δεν είχαμε συνειδητοποιήσει εκείνη την εποχή. Απλώς συνέβη. Και για μένα, εκείνες οι εποχές ήταν πραγματικά μαγικές. Και είμαι ευγνώμων και στον κόσμο εκεί έξω που ανοίξατε την πόρτα για αυτό που κάναμε, γιατί ήταν κάτι το ιδιαίτερο. Ήταν κάτι νέο. Από τον πρώτο καιρό κιόλας, ξαφνικά, οι Theatre of Tragedy άρχισαν να γνωρίζουν επιτυχία. Και δεν το είχαμε προγραμματίσει. Δεν μπορούσαμε να το προβλέψουμε. Ήταν ευλογία. Είμαστε τόσο ευγνώμονες για αυτό.
-Ποιες είναι οι πιο έντονες αναμνήσεις σου από αυτό το άλμπουμ;
Από το πρώτο άλμπουμ των Theatre of Tragedy. Στην πραγματικότητα, όλα ξεκίνησαν με μια κασέτα. Σήμερα οι άνθρωποι δεν ξέρουν καν τι είναι μια κασέτα, χαχα, αλλά είχαμε ηχογραφήσει μια κασέτα με τέσσερα τραγούδια. Και δύο από αυτά ήταν τα "Hamlet for a Slothful Vassal" και "A Distance There Is". Θυμάμαι όταν γύρισα σπίτι με την κασέτα και την έβαλα να την ακούσει ο πατέρας μου — έκλαψε Μου είπε, «Ω, κορίτσι μου, τι είναι αυτό; Είναι τόσο όμορφο». Και ήμουν σε φάση, «Αλήθεια, μπαμπά;» Και μου λέει, «Είναι τόσο όμορφο. Κανείς δεν έχει κάνει κάτι τέτοιο πριν. Και είναι απλά υπέροχο». Και μου είπε, «Όταν ο κόσμος το ανακαλύψει αυτό, θα το αγαπήσει». Και έναν χρόνο αργότερα, ηχογραφήσαμε όλο το άλμπουμ. Εκείνο το άλμπουμ.
-Οπότε ήταν μια πολύ ωραία αρχή και μια ευλογία, κατά κάποιον τρόπο, από τον πατέρα σου.
Ναι, απολύτως,χαχα!
-Ποια είναι η αγαπημένη σου στιγμή από εκείνη την περίοδο;
Ω, η αγαπημένη μου στιγμή... Χμμ... Υπήρξαν τόσες πολλές. Αυτή είναι πραγματικά μια ερώτηση που δύσκολα μπορώ να απαντήσω. Ήταν απλώς απίστευτες στιγμές. Δεν μπορώ να ξεχωρίσω μία ως την καλύτερη. Ίσως να ήταν κάποια από τις συναυλίες μας στην Αθήνα. Φίλε, είστε αφοσοιωμένοι πολύ στις μπάντες που ακούτε! Ίσως επίσης να ήταν το πρώτο μας Wacken Open Air.
Ίσως κάποιο από τα άλλα φεστιβάλ ή κάποιο από τα πραγματικά ιδρωμένα, γεμάτα ένταση κλαμπ στα υπόγεια του Λονδίνου. Θα μπορούσε να είναι οτιδήποτε, αλλά όλα είναι εκεί, σαν ένα όμορφο μπουκέτο από αναμνήσεις.
-Αυτό το άλμπουμ πάντα μου προκαλεί, όταν το ακούω, ένα είδος ρομαντισμού και ενθουσιασμού, μια φλόγα νιότης που ξεπροβάλλει μέσα από τα σκοτεινά μονοπάτια του metal. Είναι αισιόδοξο μέσα στη μελαγχολία του. Πώς το ένιωσες εσύ αυτό ή πως το βλέπεις τώρα;
Έχει κάτι χαρούμενο μέσα στον σκοτεινό και μελαγχολικό ήχο του ναι. Είναι και τα δύο. Πάει πολύ βαθιά και ανοίγει πόρτες σε ευαίσθητα θέματα. Δηλαδή, τραγουδούσαμε για την αγάπη στους Theatre of Tragedy. Ήταν πάντα το ίδιο. Οπότε έχεις και το φως και το σκοτάδι. Είναι ακόμα το ίδιο πράγμα που κουβαλάω μέσα μου, και μέσα στην καλλιτεχνική μου δουλειά. Είναι το ραγισμένο και το όμορφο. Είναι και τα δύο. Έτσι προσπαθώ να το μεταφράσω στο μυαλό μου. Σίγουρα υπήρχε η νιότη μέσα μας, αλλά όλα αυτά σε εμένα δεν άλλαξαν όπως τα νιώθω, απλώς έκατσαν, ωρίμασαν.
-Από τότε μέχρι σήμερα, είσαι ένα άτομο γεμάτο ιδέες, γεμάτο έμπνευση, χωρίς μουσικά όρια. Ήσουν πάντα τόσο ανοιχτόμυαλη στη μουσική ή αυτό προέκυψε μέσα από τις συνεργασίες σου και τη δουλειά σου με άλλα συγκροτήματα ανά τα χρόνια;
Μερικές φορές είχα συνεργασίες όπου η μουσική ήταν ήδη έτοιμη, και εγώ είχα ένα κομμάτι να τραγουδήσω. Και αν νιώθω ότι με παθιάζει αυτό που ακούω, θα το κάνω. Δεν έχει σημασία αν το συγκρότημα είναι γνωστό ή όχι. Έχω επίσης συμμετάσχει σε demo κασετίνες από μικρότερα συγκροτήματα από τη Νότια Αμερική, απλώς για διασκέδαση. Ήταν τόσα πολλά και ήταν όλα τόσο εμπνευσμένα. Από μπάντες σαν τους Cradle Of Filth μέχρι underground μπάντες, πάντα ήθελα ένα "κάτι" σε αυτό που θα τραγουδούσα Πάντα σκέφτομαι: «Γιατί θέλουν εμένα να το κάνω αυτό; Πώς με βλέπουν; Ποιο είναι το όραμά τους;» Οπότε είναι δική μου δουλειά να ανακαλύψω αυτό το όραμα. Και αυτό το βρίσκω εξαιρετικά συναρπαστικό. Και όταν πρόκειται για τις δικές μου κυκλοφορίες, είτε με συγκροτήματα είτε solo, όταν μου έρχεται ένα τραγούδι, απλώς κάθομαι και ακούω την καρδιά μου. Τι λόγια θέλω να πω, τι λόγια θέλω να τραγουδήσω και μετά τις μελωδίες που χρειάζομαι για να πετύχω τη σωστή συχνότητα, τις αρμονίες, το συναίσθημα στο τραγούδι. Αυτό είναι το κομμάτι μου. Απλώς αφήνω τα πράγματα να συμβούν. Δεν σκέφτομαι πολύ τι «πρέπει» να κάνω.
-Τέλος, ποια είναι τα επόμενα σχέδιά σου, τώρα με το νέο σου άλμπουμ;
Λοιπόν, πρώτα θα μετακομίσουμε οικογενειακώς στη Νορβηγία. Θα επιστρέψουμε στο μέρος όπου γεννήθηκα. Και ήδη ξεκινήσαμε να δουλεύουμε το όγδοο solo άλμπουμ. Μόλις τακτοποιηθούμε, έχω ήδη επτά καινούρια τραγούδια από τον Sascha. Συνεχίζει να μου στέλνει τραγούδια. Και κάθε φορά που έχω λίγα λεπτά ή κάθομαι στο τρένο μετά τη δουλειά, μιας και δουλεύω καθημερινά ως δασκάλα για παιδιά με ειδικές ανάγκες, για να χαλαρώσει το μυαλό μου, ακούω μουσική. Είναι η αγαπημένη μου φούσκα να βρίσκομαι μέσα. Και τώρα έχω επτά τραγούδια από τον Sascha, και ξεκίνησα να δουλεύω επάνω τους με στίχους, λέξεις και μελωδίες. Μόλις τελειώσει η μετακόμιση, θα ξαναφτιάξω το μικρό μου στούντιο και θα ξεκινήσω να ηχογραφώ demo. Οπότε ναι, αυτό είναι που έρχεται σε πρώτη φάση.
Γιάννης Χαρτζανιώτης
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου